De 342 gemeenten van Nederland zijn niet in staat om zelf te ontdekken welke problemen ze hebben, dat vindt de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Laat staan dat ze weten hoe ze die problemen moeten oplossen. En dus lanceerde de VNG Denktank Nederland 2040. Wat het WEF kan, dat kan de VNG ook.
Het werk van de Denktank Nederland 2040 is nog niet klaar. De Denktank, die sinds 2022 tussen twee haakjes in alle openheid opereert, is nog bezig met de afronding van de derde en laatste fase van het werk. In de eerste fase achterhaalde de Denktank welke problemen in Nederland moeten worden opgelost, in de tweede fase schetste de Denktank hoe Nederland er uit zal zien als die klus geklaard is. De Denktank is nu bezig met de derde fase. Als die is afgerond, weten we hoé we volgens de Denktank al die mooie doelen moeten bereiken.
In de Denktank Nederland 2040 zitten volgen de VNG ‘visionaire ervaren bestuurders’, ‘aangevuld met wetenschappers en frisse, visionaire denkers’. Een blik op de webpagina waar de Denktank zijn leden voorstelt, maakt duidelijk wie die ervaren bestuurders zijn. We zien onder meer CDA-er ex-minister Aart Jan de Geus en VVD-burgemeester Jan ‘disproportioneel geweld’ van Zanen.
Minder duidelijk is, wie de ‘frisse visionaire denkers’ moeten zijn. Misschien vindt de VNG dat economiehoogleraar en Rabo-vrouw Barbara Baarsma in die categorie valt. Baarsma lanceerde een paar jaar eerder het plan om alle Nederlanders een kooldioxidebudget toe te kennen, zodat arme mensen, die toch geen auto of vliegreizen meer konden betalen, een deel van hun budget konden verkopen aan rijkaards die hun luxe leefstijl wilden voortzetten. We zien ook Bernard Leenstra, de arts die op sociale media samen met zijn kornuiten iedereen afblaft die zich kritisch uitlaat over de covidvaccinaties. Leenstra is er al meerdere keren op betrapt dat hij daarbij schermt met wetenschappelijke studies die hij niet helemaal goed begrijpt. Weer een ander lid dat misschien fris en visionair moet zijn, is defensiespecialist en publicist Rob van Wijk, die in zijn mediaoptredens en columns maar blijft volhouden dat Rusland aan de vooravond staat van een volledige instorting.
In de aanloop van de verkiezingen van 2023 publiceerde de Denktank in de Volkskrant een ingezonden stuk, bedoeld voor het nieuwe kabinet. De visionairen van de Denktank hadden ‘al het nodige werk verricht’ en konden dus precies aangeven welke beleidsdoelen het nieuwe kabinet straks moest formuleren. Helemaal bovenaan het lijstje stond ‘de klimaatverandering binnen de perken houden, de biodiversiteit herstellen en de vervuiling een halt toeroepen’. Andere aandachtspunten waren onder meer ‘met migratie leren omgaan’ en ‘met Europa en de NAVO onze veilige, vrije wereld verdedigen’.
Het is duidelijk dat de Denktank en het vertrekkende kabinet niet snel ruzie zullen krijgen. Ze behoren tot dezelfde selecte groep, die in dit land al tientallen jaren de touwtjes in handen heeft. In oktober 2023, toen ze hun Volkskrantstuk schreven, zagen de leden van de Denktank kennelijk niet aankomen dat het electoraat het kabinet een historisch pak slaag zouden gaan geven. Da’s niet zo raar. De Denktank Nederland 2040 is ook in andere opzichten stekeblind.
Het integrale verslag van de Denktank Nederland 2040 staat online. Ook dat verslag bevat de links-liberale Brinta die de massamedia, de politiek en de bestuurders dag in, dag uit oplepelen. Alles draait om thema’s als klimaat, woke, Europa en de goede kanten van migratie. Geen woord over de miljoenen oude en nieuwe Nederlanders die zich elke dag minder thuis voelen in dit land. Geen woord over de instorting van de economie, over burgers die beetje bij beetje armer worden. Geen woord over de rampzalige aanpak van de pandemie en de aanhoudende oversterfte. Geen woord over de censuur in de reguliere en sociale media, waardoor dissidente geluiden niet meer aan bod komen.
Het is die afwezigheid waardoor kritische lezers van de rapporten van Denktank Nederland 2040 een onheilspellend gevoel zal bekruipen. Wat is deze wereldvreemde elite, die losgezongen van de reële zorgen en angsten van miljoenen landgenoten aan het luchtfietsen is, met ons van plan? Niet veel goeds, suggereren kleine zinnetjes in de rapporten.
De Denktank kijkt reikhalzend uit naar een toekomst waarin ‘het 15-minuten-principe het denken over de inrichting van steden, dorpen en regio’s sterk heeft beïnvloed’ en waarin we ‘als samenleving hebben leren omgaan met desinformatie en met de polariserende effecten van wat we in de twintiger jaren ‘sociale media’ noemden’.
Kijk eens aan. Als het aan de Denktank ligt, zitten we straks allemaal opgesloten in 15 minuten-wijken. De ‘samenleving’ (lees: de links-liberale elite) bepaalt wie spreekt en wie moet zwijgen. En voor wie het in z’n hoofd haalt om iets te zeggen wat niet mag, een vaccin te weigeren of een biefstukje te eten: ‘de wijkrechter zit op fietsafstand’.
Of elke 15-minuten wijk ook een eigen klimaatneutraal heropvoedingskamp zal hebben, is nog niet duidelijk. Dat staat misschien in het laatste verslag van de Denktank. In juni 2024 moet het af zijn.